Cyberaanvallen blijven toenemen en Vlaamse kmo’s worden steeds vaker het slachtoffer. Waar het vroeger vooral grote bedrijven of overheden waren die geviseerd werden, zijn vandaag ook kleinere ondernemingen een interessant doelwit. Waarom? Omdat ze vaak minder goed beveiligd zijn, sneller losgeld betalen en minder kritisch communiceren over incidenten.
In deze blog duiken we in recente gebeurtenissen, analyseren we waar het fout loopt en bekijken we welke lessen je als kmo vandaag al kunt trekken.
Actuele cijfers: alarmfase 1 op kmo-niveau
Volgens de meest recente Cybersecurity Barometer (2024) was bijna de helft van de Vlaamse bedrijven het voorbije jaar slachtoffer van een cyberaanval. Maar wat opvalt: slechts een minderheid had voldoende maatregelen genomen om de schade te beperken. In 1 op de 10 gevallen leidde de aanval tot ernstige gevolgen, zoals het verlies van data, het stilleggen van systemen of het lekken van klantengegevens.
Vooral kmo’s voelen zich vaak “te klein om interessant te zijn”. Maar dat is een gevaarlijke illusie. 71 procent van de bedrijven denkt voldoende beveiligd te zijn, terwijl in realiteit vaak cruciale gaten blijven bestaan. Veel aanvallen verlopen geautomatiseerd, waarbij opportunistische hackers scannen op kwetsbaarheden zonder te kijken naar wie ze precies raken.
Dat maakt het risico reëel voor elk bedrijf. Ook als je maar met tien bent, en “alles in de cloud” staat.
Recent incident: OCMW Rebecq
Op 24 april 2025 werd het OCMW van Rebecq (Waals-Brabant) getroffen door een ransomware-aanval. Daarbij werden gevoelige bestanden versleuteld en werd er losgeld geëist om opnieuw toegang te krijgen tot het systeem. Hoewel dit geen klassiek commercieel bedrijf is, toont het incident glashelder hoe kwetsbaar publieke en private organisaties blijven voor eenvoudige, maar goed uitgevoerde aanvallen.
Volgens de berichtgeving werkten sommige onderdelen nog met verouderde software, waren back-ups niet recent getest en werd er geen segmentatie toegepast binnen het netwerk. De schade? Enkele dagen onbeschikbaarheid van diensten, verlies van vertrouwen en aanzienlijke herstelkosten. Maar vooral: het had vermeden kunnen worden met relatief eenvoudige maatregelen.
Dit voorbeeld toont dat het niet draait om omvang of sector, maar om voorbereiding en waakzaamheid.
Waar loopt het fout? Drie zwakke plekken die blijven terugkomen
1. Geen segmentatie of monitoring
In veel kmo-netwerken heeft een hacker, eens hij binnen is, vrij spel. Dat komt omdat netwerken onvoldoende gesegmenteerd zijn: er is geen scheiding tussen interne werkstations, servers of gevoelige documenten.
Bovendien ontbreekt actieve monitoring. Aanvallen worden pas opgemerkt als het al te laat is, omdat niemand in realtime opvolgt wat er gebeurt op het netwerk.
2. Verouderde of kwetsbare back-upstrategie
Het hebben van een back-up is niet hetzelfde als beschermd zijn tegen dataverlies. Sommige back-ups zijn maanden oud, draaien op toestellen die niet meer werken, of zijn verbonden met het hoofdnetwerk waardoor ze bij een aanval ook versleuteld worden. Zonder een aparte, offline kopie en regelmatige test, is een back-up vaak nutteloos op het moment dat je ze nodig hebt.
3. Medewerkers zijn onvoldoende getraind
De menselijke factor blijft de zwakste schakel. Een klik op een onschuldig ogende e-mail kan voldoende zijn om een aanval te starten. Toch investeren veel bedrijven nauwelijks in awareness-training of simulaties. Medewerkers herkennen valse links of verdachte bijlagen niet, en melden problemen vaak pas wanneer het te laat is.
Wat jouw kmo hier vandaag al mee kan doen
De belangrijkste les? Cyberveiligheid moet integraal deel uitmaken van je bedrijfsvoering, net als boekhouding of klantenservice. Het hoeft niet complex of duur te zijn, maar je moet het wel serieus nemen.
- Laat je IT-omgeving periodiek auditen
Wat vandaag veilig lijkt, is dat morgen misschien niet meer. Regelmatige audits brengen blinde vlekken aan het licht voor het kwaad dat doet. - Investeer in een degelijke firewall en endpointbeveiliging
Dit zijn je eerste verdedigingslinies. Laat ze professioneel configureren en up-to-date houden. - Zorg voor offline en regelmatig geteste back-ups
Alleen zo weet je zeker dat je gegevens veilig zijn als het echt fout loopt.
Train je medewerkers in phishing en cyberhygiëne. Dit kan via korte workshops, online modules of zelfs simulaties. Zorg dat waakzaamheid ingebakken zit in je bedrijfscultuur.
En dan is er nog NIS2: ben jij al voorbereid?
De Europese NIS2-richtlijn treedt in 2026 in werking en verplicht ook kleinere spelers in kritieke sectoren om hun cyberbeveiliging structureel te versterken. Denk aan bedrijven in de bouw, digitale dienstverlening, transport, zorg en productie.
Zelfs als je geen directe verplichtingen hebt, wordt het door klanten, partners en overheden steeds meer verwacht dat je cyberveilig werkt.
NIS2 vereist onder andere:
- Risicobeheer en beveiligingsbeleid
- Incidentrapportage binnen 24 uur
- Opleidingen voor medewerkers
- Regelmatige evaluatie en controle
Veel Vlaamse kmo’s zijn hier vandaag nog niet op voorbereid, terwijl 2026 dichterbij is dan je denkt. De eerste stap? In kaart brengen waar je nu staat.
Besluit: cyberveiligheid begint bij bewustzijn, niet pas na een aanval
Vlaamse kmo’s zijn steeds vaker doelwit, en de impact wordt vaak onderschat. Je kunt dit niet negeren. Maar met een doordachte aanpak – concreet, lokaal en mensgericht – kan je weerbaarheid opbouwen.
Ittes ondersteunt kmo’s met audits, awareness-training, back‑up & recovery, firewall en endpoint-beveiliging. We begeleiden je naar NIS2‑compliance en maken gebruik van de KMO‑portefeuille waar mogelijk.
Wil je weten waar je vandaag risico loopt of hoe je voorbereidingen kan treffen voor NIS2?
Neem contact op of plan een vrijblijvend adviesgesprek met onze experts.
